De regie voeren op eigen ontwikkeling is een kunst voor iedere adviseur. Er is op de arbeidsmarkt steeds minder ruimte voor generalisten en steeds meer vraag naar specialisten. Startend professionals maken hun intrede in het vak na het afronden van een specifieke studie, hun specialisme. Professionals verstevigen hun specialisme en ontwikkelen hun profiel om mee te komen in de snelle ontwikkelingen in de samenleving en organisaties.
Als adviseur ben je zelf je belangrijkste product. Je bent letterlijk en figuurlijk gezichtsbepalend voor de kwaliteit van je dienstverlening. Dat vraagt om bewuste ontwikkeling van een eigen profiel. Veel adviseurs zijn op basis van een specifieke studie het adviesvak ingerold. Learning by earning is het devies. Al doende krijgen ze het adviseren onder de knie en ontwikkelen ze een zogenaamd I-profiel: dan hebben ze een eigen specialisme. Het is de kunst om de regie te voeren over de eigen ontwikkeling. Er is immers steeds minder ruimte voor generalisten, professionals, de alleskunners, ‘de grazers’ die overal wat van weten maar nergens diepgaande kennis over hebben. Wat er in de advieswereld nodig is, zijn specialisten. Om in organisaties effectief te zijn, zorgen slimme adviseurs er dan ook voor dat ze zogenaamde verwijskennis ontwikkelen, de bovenkant van de ‘T’. Ondertussen blijven ze hun specialisatie ontwikkelen en dus bouwen aan een stevige poot van de ‘T’. Zo ontwikkelen veel bureaus de competenties van een adviseur door het ‘triple ladder’-concept te hanteren. Dit wil zeggen dat een adviseur zich dient te ontwikkelen vanuit drie dimensies: op managementvlak, op inhoudelijk vlak en op commercieel vlak. Hierdoor kan er als het ware een T-profiel ontstaan wanneer een adviseur competenties ontwikkelt op één ladder: bijvoorbeeld door excellent processen en relaties te managen, door een expert te zijn op een bepaald vakgebied, of uitzonderlijke commerciële vaardigheden te hebben.
Multidisciplinair
Het achterliggende idee is het concept van de T-shaped adviseur. Dat is iemand met basiskennis, de ligger op de T, en een diepteprofiel met specifieke expertise, de staander van de T. De klassieke T-Shaped adviseur heeft diepgaande kennis binnen zijn eigen expertise, het verticale deel van de T. Daarnaast beschikt hij of zij over vaardigheden en competenties om te kunnen verbinden met andere disciplines, het horizontale deel van de T. Een T-Shaped adviseur kijkt dus niet alleen vanuit zijn eigen expertise naar een situatie, maar kan dit ook doen vanuit het referentiekader van andere disciplines. Professionals die diepgaande kennis op een bepaald terrein bezitten maar zich daarnaast in de breedte ontwikkelen, beschikken over een T-profiel. In veel vakgebieden ligt het carrièrepad zelfs vast: vanaf onder aan de ladder specialiseer je je enige jaren op één terrein, om vervolgens breder uit te waaieren. Uiteindelijk liggen vaak managementposities in het verschiet. Niet voor niets geldt de T-Shaped adviseur als het antwoord op multidisciplinair samenwerken en innovatief problemen oplossen.
Voorop blijven
Een T-profiel is met name van toepassing bij mensen die hun carrière beginnen als specialist, een professional die veel weet van weinig. Een specialist heeft het bij het solliciteren vaak wat gemakkelijker dan een generalist, die van veel dingen maar weinig weet. Maar het risico voor een specialist is dat hij of zij na verloop van tijd tegen een grens aanloopt. Niet voor niets werken veel adviseurs ook aan een aantal generalistische vaardigheden. Al met al is het tijd om afscheid te nemen van het bekende T-profiel en om je vroeg in je loopbaan te specialiseren in een domein met daarbovenop geïntegreerde kennis over alle domeinen. Het T-profiel wordt dan ook vervangen door een M-profiel. De poten van de M staan voor de achtereenvolgende domeinen waarin je meesterschap toont, meerdere ‘I’s’ zou je kunnen zeggen. Alleen met een ontwikkeld M-profiel kan je mee in de snelle en diepgaande ontwikkelingen in de samenleving en organisaties – met de uitvergroting van jezelf creëer je markt.
1/3, 1/3, 1/3
Adviseren als vak is voor professionals. Terwijl de meeste adviseurs hun profiel opbouwen op basis van een specialisme, kiezen de meeste opdrachtgevers hun adviseurs op basis van een completer beeld. Voor veel adviseurs is het ontwikkelen van hun ‘M’ een lonkend perspectief. Vaak hebben ze wel al een idee, een vraag die hen bezighoudt of zien ze al een bepaalde ontwikkeling. Het is soms wel een lastige opgave; jarenlang hebben ze gewerkt aan het steeds beter worden in die ene poot van de ‘T’. Hun opdrachtgevers kennen hen om die ‘poot’ en vragen hen daar ook voor. Dat maakt dat je als adviseur vast kan zitten in je succes. De opbrengst is niet alleen een nieuwe poot aan het M-profiel, maar ook een routine waarin ze keer op keer nieuwe poten kunnen ontwikkelen en dus ook in de toekomst invulling kunnen blijven geven aan de ‘1/3, 1/3, 1/3’-regel en zo blijven werken aan hun eigen professionalisering. Als je doet wat je deed, krijg je wat je altijd had.
