Sommige adviseurs meten succes af in termen van harde criteria waarbij extrinsieke motivatie de boventoon voert. Toch is juist de intrinsieke gedrevenheid bepalend als je een zinvolle bijdrage wil leveren in een maatschappelijke loopbaan.
Als het gaat over advies, horen we weinig over de olifant die het uitzicht belemmert: het feit dat er veelal weinig wordt geïnvesteerd in het delen van kennis, inzicht en ervaring. Sommige adviseurs zoeken gewoon een baantje om de hypotheek te kunnen betalen en enige zekerheid te hebben. Het werken voor een salaris staat centraal. Om het beeld scherp neer te zetten: zij zijn doorgeschoten in het verheerlijken van zelfredzaamheid, onafhankelijkheid en zelfontplooiïng. Soms zijn ze adviseur geworden bij gebrek aan beter. Het zijn professionals die zich hebben willen losmaken van alles wat hem of haar van buitenaf bepaalt, met individuele ontwikkeling als hoogste goed. Afhankelijk zijn is voor hen uit den boze. Ze zijn trots op hun vrijgevochtenheid, maar brengen hun vakgebied niet verder. Ze hebben het goed als het economisch tij meezit, maar bij tegenwind is het inschikken. Dan komt opportunisme boven. De transactie staat centraal. Het beeld is karikaturaal: ze zijn gericht op status in de ogen van anderen en het gedrag dat nodig is om dat te verwerven. Dergelijke professionals meten het succes in hun loopbaan in termen van harde criteria, om pas gaandeweg te ontdekken dat de grootste winst schuilt in het ontwikkelen van lerend vermogen.
Van verdienen naar dienen
Lerende adviseurs zijn zich bewust van hun afhankelijkheid. Afhankelijk van een cultuur die ons morele waarden geeft, van een staat die ons tegen de vijand beschermt, van een gemeenschap die ons aanvaardt en van een aarde die ons natuur het leven geeft. Als je als adviseur het verschil wilt maken, is het zaak om een antwoord te vinden op de vraag wie je als professional wilt zijn, vanuit je intrinsieke gedrevenheid. Dus wat verwacht je van jezelf? Welke rol ligt jou het best? Waarom moet men jou als adviseur hebben?
“Onze maatschappij legt nu eenmaal te veel nadruk op het individualiserende deel van ons bewustzijn – de individuele rede – en te weinig op het verbindende deel van ons bewustzijn, het hart en de ziel.”
Prestatiecultuur
De redding van de wereld zit in de verbinding met andere mensen. In The second mountain (“De tweede berg: de zoektocht naar een zinvol leven”) schetst David Brooks, politiek commentator van de New York Times, hoe mensen kunnen werken aan een zinvol leven. Het is een bestseller over de zoektocht naar een zinvol leven. Brooks schetst hoe we in het leven vaak twee bergen bewandelen. Bij de eerste berg streven we doelen na als carrière, status en succes. Maar als je de top van die eerste berg hebt bereikt, kan het goed zijn dat je niet van het uitzicht geniet en denkt: is dit alles? Of je dondert van die berg af door iets groots als een ontslag, scheiding of het verlies van een dierbare. Op de tweede berg draait het niet meer om jezelf, maar om anderen. Daar gaat het om het nastreven van een betekenisvol leven: de opbouw van een maatschappelijke loopbaan. David Brooks onderzoekt hoe je die tweede berg kunt beklimmen en zinvoller kunt leven. Hij richt zich op de kernvraag: gaat het in het leven om succes of om betekenis?
Kijk verder
David Brooks schetst de weg van buiten naar binnen. Hij schreef al eerder een aantal bestsellers, zoals ‘The Road to Character’ waarin hij karaktervorming beschrijft als een sportschool, waarin je door hard werken en veel wilskracht een karaktervol mens kunt worden. De tweede berg gaat volgens Brooks over de dingen die er echt toe doen. Daar gaat het niet meer om jou, maar om je relatie met anderen. De tweede berg staat voor een volgende levensfase waarin we ons richten op een hoger doel, dat eigenbelang overstijgt en dat een appèl op ons doet. Pas die tweede berg geeft ons een zinvolle beklimming en oneindig meer voldoening. En het is dus zaak om zo snel mogelijk van die eerste berg af te komen. Volgens Brooks is vreugde veel bevredigender dan geluk. En dan met name morele vreugde, de vreugde die zich van je meester kan maken als je ziet dat anderen zich werkelijk kunnen opofferen voor elkaar. Zo waarderen mensen succes in het vervolg van hun loopbaan niet in termen van geld of waardering, maar in de tijd die ze hebben besteed met mensen van waarde. Vreugde heeft weinig te maken heeft met individueel geluk, en alles met trouw en relaties. Iemand die zich niet toewijdt aan een of andere loyaliteit buiten het zelf drukt geen stempel.
